ملاک‌های شما برای انتخاب یک بازی چیست؟ شما به هنگام انتخاب و خرید یک بازی فکری به چه مواردی توجه می‌کنید؟ قیمت؟ گروه سنی؟ ظاهر زیبا؟ کیفیت ساخت؟ تعداد نفراتی که می‌توانند با آن سرگرم شوند؟ رتبه و رنک و میزان محبوبیت جهانی؟ این‌که تا چه حد از لحاظ فکری شما را به چالش می‌کشد؟ مدت زمانی که هر دست بازی طول می‌کشد؟ یا این‌که ترجیح می‌دهید بازی را انتخاب کنید که یادگیری آن سخت و زمان‌بر نباشد؟

نظرتان درباره‌ی بازی‌ای که تمام این ویژگی‌ها را داشته باشد، چیست؟
آزول( Azul ) در سال ۲۰۱۷ توسط Michael Kiesling طراحی شد و نه تنها توانست در سال ۲۰۱۸ برنده جایزه معتبر Spiel des Jahres شود بلکه جوایز بسیار دیگری را نیز در چند سال اخیر از آن خود کرده است. این بازی رومیزی هم اکنون رتبه دوم جهان را در بین بوردگیم‌های خانوادگی و رتبه یک را در میان بازی های انتزاعی (Abstract) در اختیار دارد. انتزاعی به گروهی از بازی‌ها اطلاق می‌شود که نقش شانس در آن‌ها به حداقل رسیده و بیشتر تکیه بر استراتژی دارند و تکیه بر تم و داستان خاصی ندارند، به‌طور مثال شطرنج.
اما آزول متعلق به نسل جدیدتری از بازی‌های انتزاعی‌ست که تم و داستانی در پشت خود دارد. داستان آزول به دوره‌ی مانوئل اول پادشاه پرتغال برمی‌گردد؛ پادشاهی که در بازدیدش از کاخ افسانه‌ای الحَمراء در جنوب اسپانیا مقهور و مسحور کاشی‌کاری‌های آزوله‌ژو -یادگار اعراب مسلمان در جنوب اروپا- شد و دستور داد دیواره‌های داخلی کاخ او نیز با چنان کاشی‌هایی تزیین شوند. در آزول هریک از بازیکنان در نقش یک هنرمند کاشی‌کار ظاهر می‌شوند که بناست با انتخاب و چینش کاشی‌های رنگی و با رعایت یک سری قوانین، بیشترین امتیاز را کسب کنند.
درباره بازی
با گشودن جعبه آزول، با صد کاشی کوچک زیبا در پنج رنگ مواجه می‌شویم. هر بازیکن یک صفحه دورو در اختیار دارد که نشان دهنده‌ی‌ دیواریست که باید روی آن کاشی‌چینی کند و در قسمت بالایی آن صفحه، امتیازات هر بازیکن مشخص می‌شود.
برای شروع تمام کاشی‌ها را در کیسه مخصوص بازی می‌ریزیم و یکی از بازیکنان بدون دیدن، دست در کیسه می‌کند و هربار چهار کاشی بیرون آورده روی یکی از کارگاه‌های دایره‌ای شکل که از قبل روی میز گذاشته‌ایم، قرار می‌دهد. بازی در چند دور انجام می‌شود و هر بازیکن در نوبت خود باید یا از روی یکی از کارگاه‌ها یا از روی میز، تمام کاشی‌های هم‌رنگ را برداشته روی صفحه خود در قسمت موقت می‌چیند و با کامل شدن یک سطر از کاشی‌های هم‌رنگ در قسمت موقت، می‌تواند آن رنگ را به همان سطر از دیوار اصلی خود منتقل کند.منتها برای چینش ملزم به رعایت قوانینی هستیم مثلا این‌که در هر سطر موقت،فقط اجازه چینش یک رنگ را داریم و درصورت موجود بودن یک رنگ کاشی در دیواره اصلی، اجازه چینش آن رنگ را بر ردیف مجاورش از قسمت موقت نخواهیم داشت. در صورتی‌که نتوانیم کاشی‌های برداشته شده از روی کارگاه یا زمین را روی هیچ‌یک از خانه‌های قسمت موقت جای دهیم، آن کاشی‌ها، کاشی شکسته محسوب خواهند شد و برایمان امتیاز منفی به دنبال خواهند داشت. در نهایت بازی زمانی تمام می‌شود که یکی از بازیکنان یک ردیف افقی از کاشی‌ها را روی دیوار اصلی خود کامل کند. سپس امتیازهای هریک از بازیکنان را محاسبه می‌کنیم و دارنده بیشترین امتیاز، برنده بازی‌ست.
ویژگی‌های مثبت
-آزول زیباست. نه فقط داستان و تم بازی که راجع به هنر و کاشی‌چینی‌ست بلکه اجزا و قطعات سازنده بازی، از طرح روی جعبه گرفته تا دیوارها و کاشی‌ها و حتی کارگاه‌های کوچک آن، همگی زیبا هستند. لمس کاشی‌های صیقلی و خوش‌رنگ و لعاب و تق تقِ گوش‌‌نواز چیدن‌شان بر دیوارها در کنار حظ بصری و لذت بردن از زیبایی ظاهری، آزول را تبدیل به تجربه‌ای خوشایند و به یاد ماندنی می‌کند.
– همه ما از خلق یک اثر زیبا و دیدن حاصل دست‌رنج خود لذت می‌بریم. در آزول، با کامل کردن دیوارمان، حاصل کار خود را به چشم می‌بینیم و حس جذابِ خالقِ یک اثر زیبا بودن را تجربه می‌کنیم.
– یادگیری آزول بسیار ساده است. بازی فقط چند قانون ساده راجع به چینش و قوانینی راجع به امتیازشماری دارد.
– مدت زمان بازی کمتر از یک ساعت است و نوبت‌ها سریع می‌چرخند و خبری از انتظارهای خسته‌کننده بین نوبت‌ها نیست.
– آزول دو تا چهار نفره است. برای انجام آن نیازی به داشتن یک جمع بزرگ نیست و بازی حتی در شکل دونفره آن بسیار جذاب است.
– آزول بیشتر از آن‌چه در نگاه اول به نظر می‌رسد، استراتژیک و فکری‌ست و همانند شطرنج با استمرار و تکرار، می‌توان در آن مهارت بیشتری کسب کرد و علاوه بر سرگرم‌کننده بودن، یک چالش فکری کامل به شمار می‌رود.
ویژگی‌های منفی
– اگر به بازی‌هایی علاقه مندید که در آن ارتباطات کلامی بین بازیکنان زیاد باشد، آزول چنین نیست. البته در آزول هم بازیکنان از هم تاثیر می‌پذیرند و می‌توانند با انتخاب‌های خود موجب منفی خوردن حریفان شوند اما درکل روند بازی به شکلی‌ست که هر بازیکن بیشتر با چینش کاشی‌ها بر دیوار خود و فکر کردن به این‌که کدام رنگ را انتخاب کند و کجا قرار دهد سرگرم است و مکالمات چندانی بین بازیکنان در جریان نیست.
– نسخه ایرانی بازی (تولید شده توسط آرمان گیمز) بسیار باکیفیت تولید شده ولی در مقایسه با نسخه اصلی ضخامت کاشی‌ها در آن کمتر است (هرچند به‌شخصه این را یک ویژگی منفی نمی‌دانم)
جمع‌بندی
آزول یک بازی انتزاعی با ظاهر زیبا و کیفیت ساخت بالاست و گزینه مناسبی به‌عنوان یک بازی فکری خانوادگی‌ست.
روی جعبه آن گروه سنی بالای هشت سال قید شده اما به‌ نظر این‌جانب گروه سنی مناسب برای آزول همانند شطرنج است که ممکن است برای کودکی شش ساله بسیار جذاب بوده اما برای دیگری سنگین تلقی شود. در بسیاری از موارد، بزرگسالان این بازی رومیزی را تهیه کرده و آن را می‌پسندند اما باتوجه به این‌که برای گروه سنی کودک و نوجوان نیز مناسب است توصیه می‌شود بازی به‌صورت خانوادگی را امتحان کرده و در کنار فرزندانتان از آن لذت ببرید.

نویسنده: لیلی سهم

Admin