بعضی والدین بر این باورند که گروه سنی مشخص شده روی جعبه‌ی بازی‌ها فقط جنبه‌ی فرمالیته داشته و بی‌اهمیت است و غافل از تاثیرات منفی و مخرب بازی‌های نامناسب برای کودکان، آن‌ها را در تمام بازی‌ها حتی بازی‌های نقش مخفی و بلوف‌زنی شرکت می‌دهند؛ بعضی دیگر به محدودیت سنی بازی‌ها پایبندند بااین‌حال بارها پیش آمده که بازی را برای کودک‌شان خریداری کرده‌اند که بر اساس نوشته‌ی روی جعبه مناسب سن وی است، اما کودک آن بازی را دوست نداشته و از آن استفاده نکرده است.
عده‌ای معتقدند اغلب بازی‌های جدید تولید شده، هیچ جنبه‌ی آموزنده‌ای ندارد و فقط سرگرم کننده‌اند. چون بر این گمان‌اند که اگر در یک بازی فکری نه سؤال و جوابی در کار باشد و نه آموزش اسامی پایتخت کشورها یا لغات انگلیسی، آن بازی نمی‌تواند نقش آموزشی داشته باشد.
واقعیت این است که بازی‌های فکری می‌توانند کودکان و نوجوانان را سرگرم کنند. می‌توانند مطالب بسیاری به کودکان یاد داده، مهارت‌های ویژه‌ای را در آن‌ها تقویت کنند.می‌توانند باعث افزایش صمیمیت بین اعضای خانواده و موجب نزدیک‌تر شدن پدر و مادر به فرزندان شوند. می‌توانند یک تفریح جذاب ولی بی‌خطر و بی‌ضرر باشند. بازی‌های رومیزی و کارتی می‌توانند یک جایزه یا هدیه اقتصادی و درعین‌حال فراموش‌نشدنی و پراستفاده برای کودک و نوجوان باشند و می‌توانند باعث کاهش گرایش نسل جوان به بازی‌های رایانه‌ای و ویدیویی شوند. (البته این بدان معنا نیست که بازی‌های کامپیوتری بد هستند؛ فقط این که اعتیاد کودکان به بازی‌های کامپیوتری می‌تواند آن‌ها را از خانواده، مدرسه و دنیای واقعی دور کند. علاوه بر این امکان نظارت پدر و مادر بر فعالیت‌های مجازی کودکان در مقایسه با فعالیت‌های زنده، دشوارتر است)
مسئله‌ای که خیلی افراد با آن مواجهند، این است که چه بازی فکری را برای کودک یا نوجوان انتخاب کنند که هم آن را بپسندد و برایش سرگرم‌کننده باشد، هم مناسب سن او بوده و هم برایش جنبه آموزنده داشته باشد. در این سری مقالات قصد داریم با معرفی تعدادی بازی‌ برای گروه‌های سنی مختلف، به این پرسش‌ها پاسخ داده، شما را در انتخاب بهترین گزینه برای کودک‌تان یاری کنیم.

“معرفی یک بازی فکری مناسب سنین پنج سال به بالا”
کاپوچین
بازی Speed Cups در سال ۲۰۱۳ توسط Haim Shafir طراحی و چند سال بعد، نسخه‌ی ایرانی آن تحت نام “کاپوچین” توسط انتشارات هوپا تولید و عرضه شد. برای انجام این بازی نیازی نیست حتی سواد خواندن و نوشتن داشته باشید. تنها پیش‌نیاز کاپوچین، توانایی تشخیص رنگ‌ها و سرعت عمل است.
یک دسته کارت به پشت، وسط میز چیده شده و زنگ بازی کنار آن‌ها قرار داده می‌شود. هر بازیکن پنج لیوانک پلاستیکی در پنج رنگ مختلف در اختیار دارد. هربار یک کارت توسط یکی از بازیکنان رو می‌شود و بازیکنان باید لیوانک‌ها را با همان ترتیب رنگی و به همان شکلی که در کارت رو شده می‌بینند، بچینند و هرکس زودتر این چینش را انجام داد، زنگی را که وسط میز گذاشته شده به صدا در می‌آورد و اگر چیدمانش درست باشد، کارت رو شده را برای خود بر می‌دارد و کارت بعدی از روی دسته کارت‌ها رو می‌شود. درنهایت کسی برنده است که بعد از پایان دسته کارت‌ها، بیشترین تعداد کارت را تصاحب کرده باشد.
این بازی فکری بیش از همه به کودکان پنج تا ده سال توصیه می‌شود.
چرا کودکان کاپوچین را دوست دارند؟
– به‌خاطر داشتن زنگ که برای کودکان چیزی شبیه به شرکت در مسابقه‌های تلویزیونی را تداعی می‌کند.
– به‌خاطر لیوانک‌های رنگارنگش
– به‌خاطر تصاویر بامزه، متنوع و کارتونی کارت‌ها
– به‌خاطر این‌که کاپوچین نوبتی نیست و بسیاری از کودکان، بازی‌های نوبتی و این که باید صبر کنند و هیچ کاری نکنند تا نوبت‌شان شود را دوست ندارند.
– به‌‌خاطر این‌که کاپوچین، رقابتی‌ست و نتیجه هر راند رقابت، بلافاصله مشخص می‌شود.
– به‌خاطر این‌که ریتم بازی سریع است و تمام بازیکنان در تمام طول بازی فعال هستند.
– به‌خاطر این‌که امکان انجام بازی به‌صورت دونفره تا چهارنفره وجود دارد و در صورت تهیه بسته الحاقی کاپوچین‌پلاس حتی می‌توان شش نفره کاپوچین بازی کرد.
-به‌خاطر این‌که حتی بزرگسالان و والدین نیز می‌‌توانند جذب این بازی شده و هم‌بازی کودک خود شوند.
ویژگی‌های منفی
– جعبه کاپوچین بزرگ است و حمل آن برای کودکان آسان نیست.
-افرادی که کند هستند تقریبا همیشه بازنده خواهند بود(مگر با تمرین و تکرار فراوان)
-تعداد اندکی از تصاویر کارت‌ها مبهم بوده و به دو شکل قابل برداشت هستند. در بازی کودکان بهتر است یک بزرگسال نقش داور را داشته باشد تا هرگاه کودکان بر سر تصویری به توافق نرسیدند به وی رجوع کنند و او حکم نهایی را صادر کند.
ویژگی‌های مثبت
کارت‌ها روکش‌دار و مقاوم بوده و تصاویر فانتزی و بامزه‌ای دارند.
زنگ بازی خوش ساخت است و صدای آزاردهنده‌ای ندارد.
کاپوچین ضمن سرگرم‌کننده بودن، باعث تقویت سرعت‌عمل و مسیر عصب‌_عضله می‌شود و به بازیکنان یاد می‌دهد روی یک ویژگی بخصوص تمرکز کنند (در این بازی، بازیکنان می‌بایست روی مکان و ترتیب چینش رنگ‌ها متمرکز باشند و نباید بررسی کردن تصاویر کارت‌ها یا ظاهر لیوانک‌ها حواس‌شان را پرت کند). کاپوچین برای کودکانی که کند هستند یا مشکل تمرکز دارند می‌تواند یک تمرین موثر و جذاب باشد. کودکان در این بازی ضمن یادگیری رنگ‌ها و تقویت مهارت تجسم سه بعدی، رقابت کردن بدون جنگ و دعوا را تجربه می‌کنند چون بعد از هر بار شکست در رقابت، باید بلافاصله برای تصاحب کارت بعدی تلاش کنند. از خوبی‌های دیگر این بازی این است که چون زنگ دارد دعواهای همیشگی کودکان در بازی‌های مشابه بر سر این‌که “اول من گفتم!نخیرم اول من گفتم! ” را شاهد نخواهیم بود.
و در نهایت این‌که این بازی فقط مختص کودکان نیست و می‌تواند برای نوجوانان و بزرگسالان نیز جذاب باشد چرا که یادگیری آن بسیار راحت است، مدت زمان انجام بازی طولانی نیست و هیجان بالایی دارد. درنتیجه علاوه بر این‌که می‌توانید با کودک خود هم‌بازی شوید، می‌توان در جمع‌های بزرگسالان نیز از کاپوچین لذت برد و لحظاتی پر از صدای زینگ زینگِ زنگ و پر از خنده و شتاب و رقابت را تجربه کرد.

نویسنده: لیلی سهم

Admin