چرا این اسباببازی؟
ما با دکتر استوان آئورباخ در مورد ارزش اسباببازیها و اینکه قبل از انتخاب یک اسباببازی برای فرزندتان باید فکر کنید و چه سوالهایی داشته باشید، صحبت کردهایم.
دلیل اهمیت اسباببازیها برای کودکان چیست؟
بازی کردن برای نوزادان، کودکان نوپا، کودکان پیشدبستانی و کودکان در سن مدرسه ضروری و مهم است. کودکان برای بازی کردن نیاز به انواع اسباببازیها، محصولات خوب و استفاده از قوهی تخیل خود دارند. ما باید دربارهی دنیای بازی و ارزش آن برای همهی کودکان و نوزادان درک بیشتری داشته باشیم. (و حتی بزرگسالان هم)
اسباببازیها بخش مهمی از زندگی هر کودک هستند. دادن اسباببازی مناسب به یک کودک احساس فوقالعادهای دارد. انتخاب اسباببازی مناسب از بین هزاران اسباببازی میتواند برای بزرگسالان و کودکان بسیار آموزنده و مهم باشد
والدین قبل از انتخاب یک اسباببازی چه سوالاتی را باید برای خریدن آن اسباببازی داشته باشند؟
۱-آیا این اسباببازی بی خطر و ایمن است؟ آیا خطرات احتمالی وجود دارد؟ آیا این اسباببازی خیلی کوچک است؟ لبههای تیز یا بندهای شل و گشاد دارد؟ آیا غیر سمیست؟ آیا باعث بروز رفتار خشن میشود؟ آیا میتوان به راحتی آن را تمیز کرد؟ آیا با استانداردهای ایمنی کالاهای مصرفی مطابقت دارد؟ آیا ضمانتنامه دارد؟
۲- آیا این اسباببازی سرگرمکنندهست؟ اسباببازی باید کودک را سرگرم کند. و برای کودک سرگرمی، لذت، هیجان و مهارت را بهدنبال داشته باشد.
۳- آیا این اسباببازی مناسب است؟ آیا این اسباببازی اکنون قابل توجه است و فراگیر شده است؟ آیا این اسباببازی با سن، مهارت و تواناییهای کودک تناسب دارد؟ آیا کودکتان از آن نگهداری خواهد کرد؟ آیا کودک درصورت استفاده از آن اسباببازی خوشحال خواهد شد؟
۴- آیا این اسباببازی به خوبی طراحی شده است؟ استفاده از آن آسان است؟
۵- آیا این اسباببازی چندکاره است؟ یعنی بیش از یک استفادهی برای آن وجود داشته باشد.
۶- آیا این اسباببازی بادوام است؟ آیا میتوان به مدت طولانی از آن استفاده کرد؟ کودکان معمولا طوری بازی میکنند که اسباببازیهای خود را در معرض آسیبهای زیادی قرار میدهند.
۷- آیا این اسباببازی برای کودک جالب و جذاب است؟ آیا فرصتی برای تفریح، یادگیری و تفکر ایجاد میکند؟
۸- آیا این اسباببازی برای گسترش خلاقیت به کودک کمک میکند؟ کودک با داشتن اسباببازیای مناسب میتواند قدرت تخیل خود را در هنر، صنایعدستی، سرگرمی، زبان، خواندن، موسیقی، حرکت تقویت کند.
۹- آیا این اسباببازی کودک را دچار چالش خواهد کرد؟ آیا کودک میداند چگونه از آن اسباببازی استفاده کند؟ آیا استفاده از آن بدون کمک بزرگسالان دشوار است؟ آیا اسباببازی چیز جدیدی برای یادگیری و تمرین به کودک ارائه میدهد؟
۱۰- آیا اسباببازی با بستهبندیای که در آن قرار دارد و یا برعکس، مطابقت دارد؟ اگر اسباببازی با بسته بندیاش مطابقت نداشته باشد، یعنی دچار مشکل است. آیا روی جعبهی اسباببازی بازهی سنی مشخص شده است؟ آیا اسباببازی مانند آن اسباببازیای است که در رسانههای تبلیغاتی دیدهاید؟
۱۱- آیا اسباببازی به رشد و پرورش کودک کمک می کند؟ آیا اسباببازی به کودک کمک میکند تا احساسات خود را بروز دهد، نگرانیهای دیگران را درک کند و باعث تعامل اجتماعی مثبت شود؟ آیا برای سن کودکی مناسب است یا جنبههای خشن، جنسی و یا جنبههای منفی دیگری برای اسباببازی وجود دارد؟
۱۲- اسباببازی چه چیزی را به کودک آموزش میدهد؟ آیا به داشتن عزتنفس، ارزشها، درک و آگاهی فرهنگی کمک میکند؟
آیا در زمینهی مهارت سازی به درد میخورد؟ (هماهنگی چشمها و دستها؟ مهارتهای حرکتی؟ ارتباطات؟) آیا چیزی در مورد محیطزیست، جامعه، جهان، تاریخ، علم و یا فناوری و یا مهارتهای دیگری به کودک آموزش میدهد؟
۱۳- آیا میتوان اسباببازی را تمیز و از آن استفادهی مجدد کرد؟ اگر قابل شستشو نباشد، آیا میتوان آن را به روشی عملی تمیز کرد؟
۱۴- آیا اسباببازی مقرونبهصرفهست؟
۱۵- آیا قیمت اسباببازی با آن مطابقت دارد؟
چه ملاحظات ویژهای باید در مورد اسباببازیها و بازیهای الکترونیکی در نظر گرفت؟
گاهیاوقات بهنظر میرسد که کتاب ها جذابیتشان را برای کودکان (وحتی بزرگسالان) از دست دادهاند، اما این مشکل در واقع رقابت بین یادگیری سنتی و دنیای تکنولوژیک است که قانعکننده به نظر میرسد. کودکان باید با صدای بلند کتاب بخوانند، طوری که داستانها را ما هم بشنویم. در این بین نقاشی کردن، نوشتن با استفاده از قوهی تخیل و بازی با انواع محصولات (مثل کاغذ، گِل، اوازم هنری، پازل، بلوکهای اسباببازی، عروسک، اسباببازیهای نرم، آلات موسیقی و …) به یادگیری و لذت بردنشان از خود و زندگی کمک میکند. اسباببازیهای الکترونیکی، صرفنظر از چند زنگ و سوت، هرگز نباید جایگزین تجربهی کتاب خواندن، لذت بردن از یک داستان، بازی با اشیا واقعی و استفاده از دستها چه در نقاشی و چه بازی با بلوکهای ساختمانسازی برای ساختن مثلا یک برج، شوند. اغلب اوقات، بودن در دنیای الکترونیک باعث میشود فراموش کنیم با یک شخص واقعی باید چگونه ارتباط برقرار کنیم. من فکر میکنم دنیای الکترونیک ابزاری عالی برای تبادل سریع در مورد برنامهریزی و ارسال سریع اطلاعات و حتی بازی کردن بعضی بازیهای خوب برای دورههای کوتاهمدت است. اما وسایل الکترونیکی و اسباببازیهای پیشرفته نمیتوانند به هرحال جایگزین تماس و تعامل انسان در دنیای واقعی شوند. چرا که تعامل اجتماعی برای توسعه و بهبود روابط و حال انسان نیاز است.
کدام اسباببازی بین انواع اسباببازیها مناسب است؟
اسباببازیهایی را انتخاب کنید که قدرت تعامل خوبی داشته باشند و مهارتها و فرصتهای خلاقانهای برای کودکان به وجود آورند. از اسباببازیهایی استفاده کنید که پایان باز دارند، مانند بلوکها، بازیهای بدنی مانند استفاده از توپ، بوردگیمها برای افزایش قدرت خلاقیت و سرگرمکننده بودنشان، و در کنار اینها از بازیهای الکترونیک در حد معمول برای برقراری تعادل استفاده کنید. ازاسباببازیهایی استفاده کنید که باعث هماهنگی، بهبود مهارتهای حرکتی و تعادل میشوند. مثلا میتوانید از بازی کردن با توپ شروع کنید، و سپس سهچرخه، دوچرخه و اسکیت را به مرور زمان اضافه کنید. طناب برای پریدن و بادبادک برای تفریح در فضای باز عالی و خوب است. همیشه دقت کنید که کودکتان برای بازی کردن آماده است یا نه و در کنار اینها از باعبانی، پیادهروی در طبیعت و کسف کردن را همراه کودکتان فراموش نکنید. اسباببازیهایی را انتخاب کنید که خلاقیت بیان و تفکر کودکتان را تحریک میکنند. کودکتان میتواند با مدادهای رنگی، رنگهای انگشتی، آبرنگها، گِل رُس و مجموعهای از صنایع دستی بازی کند. کودکان معمولا در استفاده از این محصولات مسیری مشخص را در پیش میگیرند و با انجام دادنشان احساس رضایت میکنند. فعالیتهایی مانند ساختن چیزهای جدید با جعبههای مقوایی را برای تحریک قوهی تخیل، آواز خواندن یا گوش دادن به موسیقی یا استفاده از ابزارآلات موسیقی یا تلاش برای سایر کارهای خلاقانه را فراموش نکنید. از اسباببازیهایی استفاده کنید که در یادگیریها به کودکتان نقش دارند. این اسباببازیها شامل کتاب، نوار، فیلم، نرمافزار، سیدی، پازل وبازیهای تختهای میشوند. کودک باید کتاب بخواند، به موسیقی گوش دهد، معماها را حل کند و در این بین بازی کند. برای خواندن یک داستان و یا اجرای یک نمایش عروسکی، یا بحث در مورد کارتون و یا فیلمی که در تلویزیون دیده، برای کودکتان وقت بگذارید. همچنین میتوانید با بلوکهای ساختمانسازی و با اسباببازیهای متنوع در این زمینه، مانند لگو، بازیهای تختهای، با او بازی کنید و از حل کردن معماها لذت ببرید.
اگر کودک بین انواع اسباببازیهایش یکی از آنها را ترجیح دهد، آیا باید توسط والدین مورد تشویق قرار گیرد؟
بهتر است کودکان را در معرض انتخاب گزینههای بسیاری قرار دهید تا ضمن ترجیحات خاصی که در انتخاب اسباببازی دارد، با اسباببازیهای متنوعی آشنا شود و از آنها لذت ببرد. کودکانی که در ردههای سنی بالاتری قرار دارند، معمولا طیف گستردهای از علایق به اسباببازیهای متنوع را دارند. آنها همچنان که از بازی کردن لذت میبرند، قادر به بازی کردن با اسباببازیهای پیچیدهتر و متنوعتری هستند. اگر به آنچه که کودکان دوست دارند و میگویند، توجه کنید و به آنها گوش دهید، چیزهای زیادی در اینباره خواهید فهمید. ممکن است با چیزهایی که آنها میخواهند و یا ترجیح می دهند، موافق نباشید، اما گوش کردن به حرفهای آن ها و اهمیت دادن به انتخابهایشان میتواند باعث رشد شخصیتی آنها شود و با درک کردن روابط بین خودتان باعث بالغ شدن کودک خود میشوید.
اسباببازیهای باز چیستند و چرا مهماند؟
اسباببازیهای با پایان باز همان فعالیتهایی مانند استفاده از لوازم هنری هستند که باعث تحریک قوهی خلاقیت، حس شوخطبعی، حس اکتشاف، تعجب، استدلال، توسعهی اجتماعی و دیگر مواردی از این قبیل میشوند.
نقش سرگرمی یا شادی و لذت در انتخاب اسباببازیها چیست و یا اینکه والدین باید همیشه به فکر آموزش از طریق اسباببازی باشند؟
انسان همیشه نیاز به ترکیبی از تفکر، عقل سلیم و استفاده از تجربیات، برای گسترش و توسعه دادن خود دارد. ما همچنین باید طیف وسیعی از احساسات متفاوت را تجربه کنیم تا بتوانیم انسان کاملتری باشیم. اینکه یکبعدی یا دو بعدی باشیم اصلا خوب نیست. بهتر است اگر میخواهیم راهی برای حل کردن مشکلاتمان پیدا کنیم، بر اساس شخصیت و ارزشهایمان، انتخابهای خوبی انجام دهیم و با پیدا کردن راهحل برای مشکلاتمان احساس غرور و خوشبختی کنیم. مطمئنا برای کودکان نیز مشکلاتی وجود دارد که باید برطرف شوند، اینکه سعی کنند احساسات خود را بروز دهند و نصفی از روز خود را به بازیگوشی بپردازند، میتواند عامل مهمی در این زمینه باشد. اینکه اجازه ندهیم حسهایشان را بروز دهند، فرصتشان از تجربه و کشف کردن را بهخاطر مثلا عقلانی بودن خود از آنها بگیریم. دنیای اسباببازیها باید بتواند یادگیری و سرگرمی را توام برای کودکتان فراهم کند. شگفتیها و مهارتها، رشد عاطفی، به دست آوردن تجربیات مختلف از این قبیل میباشد. کودک باید از یک بازی و یا اسباببازی هوشمند لذت ببرد. اسباببازیها، پازلها و بازیهای رومیزی برای کودکان و حتی سالمندان مناسب و خوب هستند. بعد از همهی اینها در زمان بازی خوب است که تلویزیون را خاموش کنید و از دیگر چیزهایی که حواس کودک را پرت میکند، فاصله بگیرید و این زمان حتما برای کودکتان و حتی کل اعضای خانواده زمانی بهیادماندنی و معنادار خواهد بود.
نویسنده: دکتر استوان آئورباخ
به عنوان دکتر اسباببازیها شناخته شده است و نویسندهی کتابهای هوشمند بازیم اسباببازیهای هوشمند( منتشر شده در ۱۵ کشور جهان) و راهنمای اسباببازیهاست.
راهنماییهایی مفید و به موقع در مورد اسباببازیها برای تمام سنین به شما ارائه میدهد و او همچنین بنیانگذار و مدیر موزهی بینالمللی اسباببازی در سانفرانسیسکو بود.
مترجم: میترا امجدی
دانشآموختهی حقوق و همچنین ریاضیات کاربردی
وکیل دادگستری هستم، اما دغدغهام تئاتر است. کارم را با بازیگری تئاتر آغاز کردهام، اما تجربهی کارگردانی نیز دارم. در سالهای اخیر در حوزهی تئاتر کودک و نیز صنعت اسباببازی هم با گروهی از دوستانم فعالیت میکنم که طراحی اپلیکیشنی ویژهی تئاتر کودک و نوجوان، و نیز پایگاههایی برای معرفی جهان اسباببازی به عموم والدین، از آن جمله بوده است.
سی و سه سال دارم و هماینک دبیر تحریریهی پایگاه خبری اسباببازیها و دبیر محتوایی اپلیکیشن “نماشک” هستم که بهزودی رونمایی خواهد شد.