اسباببازیهای هوشمند برای تمامی سنین (قسمت اول)
اگر همیشه از نگاه نافذ و متمرکز کودکی که تلاش میکند مکعبی را در پازل قرار دهد و یا سعی میکند که توپی را در هوا بگیرد متعجب شدهاید، باید بدانید که بازیها فقط برای سرگرمی نیستند، بلکه یک تجارت مهم و جدی هستند و اسباببازیها ابزار این تجارت مهماند.
این مقاله به عنوان یک راهنمای بازی برای سنین مختلف است. اسباببازیهای سرگرم کننده به کودک برای درک جهان و یادگیری مهارتهای عاطفی و اجتماعی کمک کرده و ذهن درحال رشد او را تحریک میکند.
نوزادان: به چه صورت بازی میکنند؟
بازی در سال اول زندگی بر اساس کشف و شناسایی میباشد. نوزادان از حواس پنجگانه برای یادگیری و شناخت جهان جالب پیرامون خود استفاده میکنند: آیا یک شی سخت یا نرم را حس میکند؟ چسبناک است یا زبر؟ اگر آن را رها کنم چه اتفاقی میافتد؟ و یا اگر آن را در دهانم بگذارم چه پیش میآید؟ بیشتر بازیها و سرگرمیها عبارت است از چشیدن (مزه کردن) در دهان گذاشتن شی یا اسباببازی، تکان دادن، محکم زدن به چیزی (پرت کردن) و یا انداختن آن. زمانی که کودک شما مهارتهای حرکتی جدیدی را تجربه میکند، بازی هماهنگتر و پیچیدهتر میشود. به عنوان مثال: در حدود چهار ماهگی، نوزادان تلاش میکنند به رسیدن و چنگ زدن به شی یا اسباببازیای مثل جغجغه. در شش یا هفت ماهگی آنها می توانند آن جغجغه را در دستانشان نگه دارند. در حدود نه ماهگی درک جدیدتری از گرفتن اشیا برای نوزاد به وجود میآید و موجب می شود که نوزادان اسباببازیهای کوچکتری مانند مکعبهای بلوک و سایر اسباببازیهای مناسب سنشان را بردارند. در طی این مدت بازی معمولا یک فعالیت منفرد است. اما بازی کردن در کنار سایر نوزادان و تقلید کردن یا کپی کردن فعالیتها تا پایان سال امر رایجی است. شما به عنوان تنها همبازی مورد علاقهی کودک خود، آیا تا بهحال عروسکی را جلوی صورت او به رقص در آوردهاید؟ (مانند عروسک خیمه شب بازی) یا فقط به کودکتان اجازه دادهاید که آن را از شما بگیرد و به سمت دهانش ببرد؟ آیا تا بحال زمانی که به سمت کودکتان میخزید و میگویید: “من میخواهم تو را بگیرم!” کودکتان جیغ کشیده است؟ این فعل و انفعالات به یادگیری کودکتان پیرامون زبان، روابط اجتماعی و علتومعلولها کمک میکند. هنگامی که نوزادان شروع به درک چگونگی ارتباط محیط با یکدیگر کنند و زمانیکه مزه، بو، لمس کردن و صدا را درک کنند، برای مرحلهی بعدی رشد آماده میشوند: فهمیدن چگونگی اعمال آنها.
اسباببازیهای هوشمند برای نوزادان
آویز متحرک کودک؛ اسباببازیهایی که بالای سر کودک میرقصند و کودکتان در رختخوابش دراز کشیده است. این اسباببازیها بینایی کودکتان را تحریک کرده و باعث ایجاد توجه در کودکتان میشود.
آینه؛ در ابتدا کودکتان مجذوب تغییر چهره و قیافهی درون آیینه میشود. با گذشت زمان کودکتان متوجه میشود که گول خورده است و کودک خندان پشت آینه در واقع یک انعکاس است. زمانی که این اتفاق بیافتد، نوزادان به خودآگاهی میرسند و این منجر به کشف بیشتر خودشان میشود به عنوان مثال دربارهی بخشهای بدن و جایی که هستند، میآموزند.
پرتاب حلقه؛ این اسباببازی کلاسیک دارای یک مخروط است که تعدادی حلقههای رنگی با اندازههای مختلف بر روی آن سوار است. در ابتدا نوزادان از نگه داشتن و به دهان بردن حلقهها لذت میبرند. سپس آنها مهارتهای حرکتی خوبی را به وسیلهی قراردادن صحیح حلقهها روی مخروط تمرین میکنند. کودک نوپایتان همچنین هنگام جمع کردن حلقههای رنگارنگ دربارهی رنگها و اعداد نیز یاد میگیرند.
اسباببازیهای فشاری و کششی؛ این اسباببازیها به تعادل و رشد عضلات کودکتان کمک میکند. هر چه نوزادان بیشتر فشار وارد کنند و بیشتر بکشند، ماهیچهها برای تبدیل کردنشان به دوندهها و کوهنوردان، بیشتر فعالیت می کنند. درنهایت، بعد از یک سال کودک نوپایتان میتواند از آنها برای کمک به کنترل افزایش سرعت استفاده کند.
کودکان نوپا: آنها چگونه بازی میکنند؟
کودکان نوپا از عملکرد اشیا آگاهند. آنها دوست دارند بلوکها را روی هم بچینند، با تلفن اسباببازی حرف بزنند و یا از یک فنجان اسباببازی چای بنوشند. برای آنها مفهوم وانمود کردن در بازی اینجا آغاز میشود. کودکتان ممکن است یک عروسک را شبها به رختخواب ببرد یا هنگام بازی کردن با یک اسباببازی مثل قطار صدایی شبیه هوهوچیچی از خودش دربیاورد. همهی اینها زمینه را برای بازی در پیش دبستانی آماده میکند و نشاندهندهی رشد کودکتان است.
کودک نوپا شروع به تشخیص و تمایز رنگها و اشکال میکند. برای همین اسباببازیهایی را انتخاب کنید که در رنگ و شکل تنوع بیشتری دارند. در سن دو سالگی بیشتر کودکان میتوانند با توپ بازی کنند، مداد در دست بگیرند و یا با بلوکهای اسباببازی بازی کنند. در سن سه سالگی آنها میتوانند با پازلهای ساده بازی کنند و یا روی دوچرخه با رعایت نکات ایمنی پدال بزنند. بازی با آنها را زیاد تکرار کنید. به این ترتیب کودکتان میتواند مهارتهای جدید را فرا گیرد و بر دنیای اطراف خود کنترل بیشتری داشته باشد.
اسباببازیهای هوشمند برای کودکان نوپا
توپها؛ توپ بازی باعث تقویت هماهنگی چشم و دست کودکان میشود.
اسباببازیهایی که بر اساس شکل مرتبسازی میشوند؛ مثل بلوکهایی که بر اساس شکل در جای خود قرار میگیرند. باعث تقویت مهارتهای چشمی میشود و مهارت حل مساله را تقویت میکند.
اسباببازیهای مکانیکی؛ باعث تقویت مهارتهای حرکتی میشود. مهارت حل مساله را افزایش میدهد و روابط علت و معلولی را به کودکان آموزش میدهد.
اسباببازیهایی که قدرت نقشآفرینی را در کودکان تقویت میکند؛ بازی با آشپرخانههای اسباببازی، کیتهای پزشکی و مجموعههای گلف به کودکان کمک میکند تا با تقلید از شما و سایر کسانی که با او در ارتباطند، یاد بگیرند که چگونه با جهان اطراف خود تعامل کنند.
عروسکها و حیوانات عروسکی؛ (اینکه برای خرس عروسکی خود مهمانی چای بگیرد) به کودکتان با یاد دادن چگونگی بروز احساسات و مراقبت از چیزی که دوست دارد، روابط درست اجتماعی و عاطفی را آموزش میدهد.
منبع: https://kidshealth.org
مترجم: میترا امجدی