اسباببازی برای کودکان چهارتا پنج سال
کودک در پنج سالگی از کارهای پر تحرک لذت میبرد و فعال است و بازیهای پر سر و صدا را دوست دارد. مهارتهای عضلانی بزرگ و کوچک کودک افزایش یافته و میتواند توازن بدن را به خوبی حفظ کند. فرصتهایی فراهم آورید که کودک روی یک خط پیچدار قدم بزند یا بر روی یک تیر تعادل خودش را حفظ کند. کودک را به مخلوط کردن رنگهای ابتدایی برای ایجاد و ترکیب رنگهای جدید دیگر تشویق کنید و رنگهای ایجاد شده را برای او نام ببرید.
در پنج سالگی کودک دارای تعادل کلی است، حرکات تکامل بیشتری دارد و میتوان گفت که در این سن مانند بزرگسالان عمل می کند و به اعمالی همچون شانه کردن و مسواک زدن میپردازد.
بهترین اسباببازی برای کودک در این سن، لگو یا بلوکهاست که با آنها ساختمان میسازد. قیچی کردن کاغذ فعالیتی است که کودک در این دوره سنی نیز علاقه نشان میدهد. بدین منظور، به او چگونگی کار کردن با قیچی و کاغذها را یاد بدهید؛ زیرا کودک از سوراخ کردن، بریدن، چین دادن کاغذ، به خصوص کاغذهای رنگی، لذت میبرد. سوراخ کردن کاغذ فعالیت دیگری است که کودک را سرگرم میکند، بریدن عکس ها و چسباندن آن روی کاغذ، نقاشی کردن با مداد رنگی، آبرنگ و ماژیک مدت زمان زیادی او را سرگرم میکند. در این دوره کودک به انجام دادن کارهای دستی، به ویژه بریدن، دوختن و چسباندن علاقه دارد. استوانههای اندازهگیری برای هماهنگی عمل چشم و دست، شناخت رنگها، تقویت دقت و توجه به اندازه قطعات، طبقهبندی اشیا بر حسب رنگ و اندازه، درک مفاهیمی همچون بلندتر و کوتاهتر، کوتاه و بلند، بلندترین و کوتاهترین موثر است. در این سن فهم مفاهیم وابسته به اعداد، اندازه، وزن، محتوا، فاصله و موقعیت و زمان در کودک افزایش مییابد. در مکالمات از کلمات وابسته به این مفاهیم استفاده کنید و با جملاتی نظیر (مداد را کنار ساختمان بزرگ قرار بده)، کودک را به بازی تشویق کنید. در ۵ سالگی کودک دارای قوهی تصورعالی است و از تماشای نمایشنامهی درام لذت میبرد. به مناسبتهای مختلف و با وسایلی مثل صندوق پول، سطل زباله، قوری و مبلمان اندازهی بچهها نمایشنامههایی را ترتیب دهید. کودک در این سن مشتاق کسب آگاهی از جهان اطراف است. گردشهای دسته جمعی به مناطق و مکانهای مختلف شهر مثل پارک، ایستگاه آتشنشانی، کلانتری و…انجام دهید. در این سن کودک توانایی طبقهبندی (دسته بندی) بر طبق ویژگیهای مشابه را دارد. میتواند با لوتوها بازی کند و دکمهها را بر طبق رنگ و اندازه دستهبندی کند. مخلوطی از دانهها را فراهم کنید و از کودک بخواهید بر طبق نوع آنها را جدا کند. بلوکهای مختلف در اختیارش قرار دهید و از او بخواهید بر طبق شکل آنها را بچیند و جدا کند. در پنج سالگی کودک شکل آدم را با بدن، صورت دست و پا میکشد، با لوبیا از روی طرح شکل میسازد و میتواند خط راست را با قیچی ببرد. یک قسمت را به خوبی رنگ میزند. در این سن کودک بین تخیل و واقعیت در نوسان است، از کلام آهنگدار و قصههایی که قطعات تکراری دارند که لذت میبرد، معمولاً سعی میکنند آنچه را دیدهاند، بسازند. کودک در ۵ سالگی چهارضلعی (با مکعبی داخل آن) میسازد و میتواند ساختمانهایی بسازد که با دقت روی هم سوار شدهاند. کودکان پنج، شش ساله در بازیهای جمعی پختهتراند. آنها میتوانند فکرشان را برای دوستانشان توضیح دهند و بهتدریج عزتنفس در آنها ظهور مییابد. البته نباید اجازه داد این خصیصه به خودنمایی و خودپرستی مبدل شود.
در سن پنج سالگی جمع بازیکنان یک گروه به چهار یا پنج نفر میرسد که میتوانند برای مدتی بیشتر به بازی خود ادامه دهند. کودکان ۵ ساله نسبت به کودکان ۴ ساله مدت بیشتری تمرکز میکنند، بعضیاوقات یک ساعت به طراحی، نقاشی، مجسمهسازی می پردازند. ولی معمولا مدت کار آنها از یکربع تا نیمساعت است. آنان دوست دارند با گل، اشکال و شی به خصوصی خلق کنند و شکلهای پیچیدهتری بسازند.
کودکان در این سن کنترل بیشتری روی حرکات ظریف بدن داشته و میتوانند از وسایل زیر استفاده نمایند:
قیچی، مسواک، آره، مداد، چکش و سوزن برای کوبلندوزی. تمامی کودکان پنج و شش ساله چابک و پر جنبوجوش هستند. آنها میتوانند جستوخیز نمایند، بدوند، پرسش نمایند، بالا و پایین بروند و بعضی از آنها در فعالیتهای ورزشی از قبیل دوچرخهسواری، ژیمناستیک، شنا و اسکی شرکت نمایند. در پنج سالگی کودکان میتوانند لیلی بازی کنند، بپرند، طناب بازی کنند، بدوند، از جایی بالا روند، دور خود بچرخند و….. کودک تا سن ۴ الی ۵ سالگی پس از به دست آوردن تجربه کافی به راحتی در بازیهای نمایشی، اجتماعی پیشرفت میکند. کودکان ۵ ساله قادرند نخست موضوع بازی و نقش خود را در آن انتخاب کنند، سپس نقشهای لازم را برگزینند. کودکان ۵ ساله به فعالیتهای گروهی علاقه دارند و قوانین و مقررات بازی را رعایت میکنند. آنها در سنی هستند که دوست دارند سرگرمیهای بزرگتر را تقلید کند؛ سرگرمیهای خانه مانند چراغ خوراکپزی، ظرفشویی، اتوکشی، جاروکشی و….
فهرست اسباب بازی های مناسب برای کودکان ۴ الی ۵ ساله
وسایل ساده خیاطی (نخ و سوزن کوبلن)، انواع پازل ۹ تا ۱۵ قطعه، کلاه ماموران آتشنشانی، کلاه افسر پلیس، لباس پرستار و پزشک، وسایل برش و چسباندن (چسب، قیچی)، لگو یا بلوکههای ساختمانسازی، وسایل نقاشی (مداد رنگی، گواش، آبرنگ، ماژیک)، مهرههای رجشونده، وسایل ساده نجاری (چکش، اره کوچک)، طناب برای طناببازی، قطعههای چوبی و پلاستیکی برای خانهسازی، گاری دستی، الاکلنگ، سرسره، تاب، نردبان، لباسهای مردانه و زنانه، سهپایه و تختهسیاه، تلفن، ظرفهای کوچک غذاخوری و آشپزی، وسایل بازیهای تقلیدی، وسایل باغبانی (بیلچه، شن کش و…) آهن ربا، براده آهن، تکه آهن.
منبع: روانشناسی خانواده